قبل از یادگیری 0 تا 100 چرتکه بهتر است که درباره چرتکه چیست؟ اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. چرتکه بعد از چوب خطها یکی از قدیمیترین ماشین حسابها و کامپیوترهای جهان برای انجام فرآیندهای محاسباتی است. در زمانی که سیستم نوشتاری اعداد کشف نشده بودند، انسانها از چرتکه برای محاسبه استفاده میکردند.
جالب است بدانید که چرتکهها از نظر طراحی و نوع ساختار با یکدیگر متفاوت هستند و از انواع مختلف چرتکه میتوان از چرتکههای روسی، چینی، ژاپنی، ایرانی، هندی، یونانی و غیره نام برد.
محاسبات ذهنی با چرتکه با استفاده از تعدادی میله و چند مهره که درون یک فریم چوبی قرار گرفتهاند، قابل انجام است.
تاریخچه چرتکه به حدود 2500 سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد و برای نخستین بار توسط سومریها برای انجام عملیات جمع و تفریق و محاسبات پیچیده ریاضی مورد استفاده قرار گرفت. البته این وسیله در چین باستان با سیستم 2-5 مورد استفاده قرار میگرفته است و در نهایت در سال ۱۹۳۰ این چرتکه به کشور ژاپن و کره راه پیدا کرد و آنها با انجام اصلاحاتی آن را با سیستم 4-1 مورد استفاده قرار دادند.
چرتکه امروزه در بسیاری از کشورها به ویژه در بین خانوادههای ایرانی به عنوان یک وسیله کمک آموزشی برای یادگیری اعمال اصلی ریاضی در سنین پایین به شمار میروند. بنابراین چرتکه کمک قابل توجهی به اختراع اعداد و ساخت و تولید ماشین حسابهای الکترونیکی کرده است.
در حال حاضر نیز چون افراد به اهمیت یادگیری چرتکه برای کودکان پی بردهاند، آموزش چرتکه به کودکان بسیار فراگیر شده است و در بسیاری از مدارس ابتدایی به عنوان یک ابزار کمک آموزشی اعداد و محاسبات ریاضی در عصر دیجیتال استفاده میشود. حتی شاهد برگزاری مسابقات جهانی برای کودکان برای محاسبات ذهنی با چرتکه هستیم.
آشنایی با چرتکه
قبل از آموزش چرتکه بهتر است یک آشنایی نسبی با چرتکه داشته باشید. چرتکه در زمان های گذشته تا الان کاربرد دارد. در گذشته برای انجام محاسبات ریاضی و حساب و کتاب ها در مغازه ها و… از چرتکه استفاده می کردند. امروز چرتکه کاربرد گذشته را دارد با این تفاوت که علاوه بر این کاربرد به عنوان یک وسیله برای تقویت استعداد و هوش در کودکان استفاده می شود. با استفاده از چرتکه می توانید هر چهار عمل اصلی ریاضی یعنی ضرب و جمع تفریق و تقسیم را انجام دهید. در واقع والدین با آموزش ریاضی با چرتکه می توانند مهارت های ریاضی را در کودکان تقویت کنند. برای استفاده از چرتکه باید نحوه کار با آن را بلد باشید. خرید چرتکه آموزشی برای کودکان در تقویت هوش و ذهن و ایجاد هماهنگی بین دو نیمکره مغز تاثیر گذار است. ریاضی بازی آریو جدول ضرب آموزشی و چرتکه را با کیفیت و قیمت عالی عرضه کرده است.
برای آموزش استفاده از چرتکه در ابتدا ساختار چرتکه را برای شما شرح می دهیم. این وسیله دارای یک قاب اصلی است. در قاب اصلی تعدادی میله عمودی قرار دارد و در هر یک از این میله ها تعداد معینی مهره قرار گرفته است. مهره ها که اغلب از جنس چوب هستند به بالا و پایین میله حرکت می کنند. در داخل قاب علاوه بر میله های عمودی یک میله افقی نیز قرار دارد. این میله چرتکه را به دوقسمت تقسیم کرده است. برای استفاده از چرتکه آن را بر روی یک سطح صاف قرار می دهند. در مرحله بعدی مهره ها را در جهت مخالف به سمت میله افقی انتقال می دهند. هر یک از مهره ها دارای ارزش عددی هستند. برای شمردن مهره ها آنها را به سمت میله افقی حرکت می دهند. با استفاده از این مهره های چوبی می توان چهار عمل اصلی ریاضی جمع و تفریق و ضرب و تقسیم را انجام داد.
امروزه تاثیر آموزش چرتکه در یادگیری بر کسی پوشیده نیست و اکثر خانوادهها میخواهند که فرزندان آنها با نحوه نمایش اعداد در چرتکه آشنا شوند و توانایی انجام محاسبه با چرتکه را یاد بگیرند، در ابتدا اقدام به خرید چرتکه میکنند.
پس قبل از اینکه فرزندان خود را برای آموزش چرتکه آماده کنید باید با مزایای آموزش چرتکه به کودکان آشنا شوید تا در راستای تقویت هوش محاسباتی فرزند خود اقدام موثری انجام دهید.
درس ریاضیات به دلیل دشواری برای اکثر کودکان جذابیت زیادی ندارد اما با استفاده از آموزش گام به گام چرتکه و تکرار و تمرین منظم میتوانند درک بهتری نسبت به محاسبات ریاضی پیدا کنند. همچنین کودک به صورت ذهنی توانایی جمع، ضرب، تقسیم و تفریق اعداد در چرتکه را کسب کرده و به درس ریاضیات به عنوان سرگرمی نگاه میکند.
آموزش چرتکه در صورت تمرین منظم، تاثیر مثبتی روی تمرکز و حافظه کودکان دارد. بر این اساس دانشآموزانی که آموزش چرتکه ابتدایی را فرا گرفتهاند نسبت به دیگر دانشآموزان از نظر تمرکز و حافظه در سطح بالاتری قرار دارند.
هنگام آموزش گام به گام چرتکه، کودکان برای انجام محاسبات ذهنی باید تصویری از ساختار چرتکه را به یاد بیاورند و متناسب با آن سعی میکند به یک راه حل درست و منطقی برسد. این نحوه یادگیری ریاضی به صورت ذهنی بر اساس حرکت مهرهها باعث میشود که در درک مسائل روزمره زندگی خود از منطق خود کمک بگیرند.
بهبود و تقویت حافظه عددی به این دلیل است که یادگیری چرتکه و ریاضی تنها با تصویر کشیدن اعداد روی چرتکه در فضای تخیلی امکانپذیر است و محاسبات تنها به صورت ذهنی انجام میشود. این نحوه عملکرد به تقویت حافظه عددی دانشآموزان کمک قابل توجهی میکند و میتوانند تعداد ارقام بیشتری را حفظ کنند.
بر این اساس آموزش چرتکه باعث رشد سریع، متعادل و کامل مغز و مهارتهای ذهنی در ریاضی میشود و استفاده از به عنوان بهترین ابزارهای یادگیری برای هر گروه سنی به ویژه کودکان توصیه میشود.
آموزش چرتکه برای کودکان بسیار حائز اهمیت است. همانطور که در ابتدای متن نیز ذکر کردیم امروزه برای افزایش هوش کودکان از چرتکه استفاده می کنند. یادگیری ریاضی برای کودکان می تواند چالش برانگیز و سخت باشد. والدین برای راحت تر شدن یادگیری ریاضی برای کودکان خود از چرتکه استفاده می کنند. در واقع علاوه بر اینکه در یادگیری کودکان تاثیر دارد برای کودکان سرگرم کننده نیز هست. بنابراین کودکان به استفاده از آن علاقه نشان می دهند. کودکان با استفاده از چرتکه می توانند با روش های ذهنی ریاضی را یاد بگیرند. در افزایش هوش و تقویت دو نیمکره ذهن کودکان تاثیر مثبت دارد و به همین دلیل نقش بزرگی در یادگیری کودکان دارد. همچنین فرایند یادگیری ریاضی را آسان تر می کند. کودکان با داشتن یک تصویر ذهنی از محاسبات ریاضی و تمرین و تکرار می توانند ریاضی را به خوبی یاد بگیرند.
همانطور که در بخش سن مناسب یادگیری چرتکه ذکر شد، آموزش و یادگیری این ابزار هیچ گونه محدودیت سنی ندارد و امروزه آموزش چرتکه به بزرگسالان نیز بسیار رایج شده است. اما از آنجایی که دانشآموزان از دوره دوم ابتدایی به صورت تخصصی با محاسبات اصلی ریاضی اعم از جمع و تفریق آشنا میشوند، بهترین سن برای یادگیری چرتکه زمانی که آشنایی مناسبی با اعداد داشته باشد و بتواند از عملیات ریاضی را به درستی درک کند.
برای آموزش چرتکه در قدم اول چگونگی نمایش ارقام صفر تا نه را یاد می دهیم. برای این که بتوانید بر روی چرتکه اعداد را نمایش دهید ابتدا از مهره های ردیف پایین شروع کنید. برای اینکه عدد ۱ را نمایش دهید می توانید یکی از مهره ها را به سمت قسمت بالای میله حرکت دهید. به همین ترتیب برای نشان دادن عدد دو دو عدد مهره را به قسمت بالا انتقال دهید. توجه داشته باشید در هر ستون از ردیف پایین تنها چند عدد مهره وجود دارد به همین دلیل برای نشان دادن عدد ۵ باید مهره ردیف بالا را به سمت پایین انتقال دهید و سپس چهار تا مهره ردیف را به پایین بکشید. برای اینکه عدد ۶ را نشان دهید باید یکی از مهره هایی که در قسمت پایین قرار دارد را به سمت بالا حرکت دهید. همچنین دقت داشته باشید که باید مهره قسمت بالا مانند مقدار ۵ در وضعیت پایین قرار گیرد. برای نمایش رقم های دیگر همین روند را انجام دهید.
در ابتدا چرتکه را طوری در مقابل خود قرار دهید که بتوانید جهت های آن را بشناسید. همانطور که در قسمت قبل اشاره کردیم این وسیله دارای دو قسمت است. مهره ها به قسمت بالا و پایین منتقل می شوند. ستون هایی که در قسمت بالا قرار دارند باید دارای دو مهره باشند. مهره هایی که در قسمت بالا قرار دارند نشان دهنده عدد ۵ و مهره ای که در قسمت پایین قرار دارد عدد یک را نشان می دهد. توجه داشته باشید که هر ستون نشان دهنده یک ارزش مکانی است. دورترین ستون که در سمت راست قرار دارد مکان یکان را نشان می دهد و ستون دوم مکان دهگان و ستون سوم مکان صدگان را نشان می دهد. به همین صورت همه ستون ها یک اسم دارند.
برای جمع اعداد در چرتکه باید ابتدا عدد اول را وارد چرتکه کنید و سپس برای اضافه کردن عدم دوم و محاسبه حاصل جمع، از عدد یکان شروع کرده و آن را از سمت راست، ستون یکان وارد چرتکه کنید. اگر آن عدد بیشتر از تعداد مهرههای چرتکه بود باید از ستون دهگان استفاده کنید و مقدار دهگان حاصل جمع از دو عدد موجود در ستون یکان را از سمت ستون دهگان بالا بیاورید. درباره ستونهای دهگان و صدگان نیز به همین ترتیب عمل میکنیم.
با استفاده از چرتکه می توانید در صورت نیاز اعداد را تفریق یا کسر کنید. در این قسمت به آموزش چرتکه می پردازیم. در واقع تفریق معکوس فرایند جمع است. برای اینکه یک عدد را به ستون اضافه کنید از ستون قبلی عدد را کم می کنید. به عنوان مثال عددی که می خواهید آن را کم کنید را وارد چرتکه می کنید سپس از سمت چپ شروع به تفریق کردن می کنید. همین عمل را تکرار کنید تا بتوانید عدد را تفریق کنید. به عنوان مثال می خواهید عدد ۸۳۲ را از ۹۳۱ کم کنید. در ابتدا باید نه را منهای هشت کنید که جواب آن یک می شود. بنابراین از بالای ردیف صدگان یک مهره را به پایین می کشید و این کار را برای تفریق کردن انجام می دهید. با تمرین و تکرار می توانید نحوه تفریق کردن را به آسانی یاد بگیرید.
در این قسمت به آموزش چرتکه و نحوه ضرب در چرتکه می پردازیم. برای اینکه بتوانید این کار را انجام دهید درصورت مسئله ضرب را بر روی این وسیله نمایش می دهید. برای ضرب در چرتکه از قسمت چپ ستون شروع می کنید. به عنوان مثال می خواهید عدد 43 را در 21 ضرب کنید. در این قسمت باید ستون هایی را به اعداد ۴ و ۳ و ۲ و ۱ و ضرب و مساوی در نظر بگیرید. علامت های ضرب و مساوی یا «×» و «=» را در ستون هایی که مهره ندارند نشان دهید. در آن ستون سمت چپ سه مهره به سمت بالا و در ستون سمت راست چهار مهره به سمت بالا حرکت دهید. دقت داشته باشید که به سایر ستون ها دست نزنید. به ترتیب این کار را انجام دهید تا به جواب برسید.
برای تقسیم اعداد در چرتکه همانند ضرب نیاز به تمرکز دارید. برای تقسیم دو عدد در چرتکه به چند ستون در چرتکه نیاز خواهید داشت. اولین ستون از سمت چپ چرتکه مختص مقسوم علیه، دو ستون بعدی به خارج قسمت و چند ستون بعدی نیز به مقسوم اختصاص دارد. مثلا برای تقسیم عدد 34 بر 2 باید در اولین ستون سمت چپ عدد 2 را نمایش دهید. دو ستون خالی بگذارید و از ستونهای بعدی برای نمایش رقم 34 استفاده کنید. هر زمانی که به باقیمانده صفر رسیدید، عمل تقسیم به پایان میرسد.
همانطور که میبینید آموزش چرتکه، فرایند ضرب و تقسیم، جمع و تفریق را برای دانشآموزان بسیار ساده میکند و به پرورش و تقویت ذهن آنها نیز کمک قابل توجهی میکند.
برای آموزش ضرب به کودکتان می توانید از جدول ضرب آموزشی نیز استفاده کنسد.
آموزش چرتکه برای همه ی سنین تأثیر گذار است. همه ی افراد می توانند چرتکه را یاد بگیرند. در واقع کودکان نیز می توانند با استفاده از چرتکه مهارت های زیادی را در خود تقویت کنند. بعضی از کودکان در سال های اولیه تحصیل برای یادگیری بهتر ریاضی از چرتکه استفاده می کنند. دقت داشته باشید که کودکان باید با اعداد آشنایی نسبی داشته باشند و حداقل بتوانند تا عدد صد را بشمارند. معمولاً کودکان در سن پنج سالگی که با اعداد آشنایی نسبی دارند می توانند چرتکه را آموزش ببینند. این سن کودک دارای مهارت های حرکتی است به همین دلیل می تواند مهره ها را حرکت دهد. کودکان در این سنین باید تمرین و تکرار کنند تا بتوانند نحوه کار با چرتکه را آموزش ببینند. البته توانایی در افراد متفاوت است و شاید کودکان در سنین مختلف بتوانند نحوه کار با چرتکه را یاد بگیرند. ریاضی بازی آریو ارائه دهنده انواع چرتکه آموزشی است.
آموزش چرتکه برای کودکان سبب تقویت مهارت های حرکتی و افزایش تمرکز و بهبود قدرت حافظه می شود. برای انجام محاسبه باید با استفاده از انگشتان تان دانه ها و مهره های چرتکه را حرکت دهید. این عمل در افزایش کارایی دو نیمکره مغز تاثیر گذار می باشد. کودکان با استفاده از کار با چرتکه می توانند مهارت های حرکتی را یاد بگیرند. همچنین چرتکه در تقویت مهارت های محاسباتی نقش سریع دارد. دانش آموزان با استفاده از چرتکه می توانند تمرکز خود را افزایش دهند. همچنین این وسیله در افزایش توانایی حل مسائل در کودکان تاثیر گذار است. استفاده از این وسیله در بلند مدت سبب افزایش قدرت حافظه کودکان می شود. چرتکه در کاهش استرس نقش موثری دارد و سبب تقویت تصویرسازی در کودکان می شود. این وسیله در افزایش تفکرات منطقی تاثیرگذار است. نحوه استفاده از چرتکه آموزشی بسیار آسان است و کار سختی نمی باشد.